CÔNG TY TNHH & CÔNG TY CỔ PHẦN – LỰA CHỌN ĐÁNH THỨC TIỀM NĂNG
Khi tôi cùng anh Quý – founder một startup thực phẩm sạch – soạn thảo kế hoạch kinh doanh, anh lo lắng: “Mình có nên lập TNHH hay Cổ phần?” Dưới đây là cách tôi gợi ý dựa trên từng mục tiêu:
1. TNHH – Linh hoạt cho nhóm nhỏ
- Phù hợp: 2–50 thành viên, thường là bạn bè, người thân, cùng chí hướng.
- Ưu điểm:
- Quyết định nhanh, chỉ họp nội bộ vài phút là xong.
- Chi phí hành chính, báo cáo tối giản.
- Giới hạn:
- Không phát hành cổ phiếu, chỉ tăng vốn góp hoặc vay ngân hàng khi cần tiền.
- Chia sẻ cá nhân: Với dự án thực phẩm sạch, anh Quý chọn TNHH vì nhóm chỉ 4 người, khi cần họp bổ sung vốn, anh và các cộng sự chỉ mất 30 phút qua Zoom là thống nhất.
2. Cổ phần – Bước chân ra “biển lớn”
Khi mình tư vấn cho chị Lan – sáng lập chuỗi trà sữa – chị ấy chia sẻ: “Mình muốn kêu gọi thêm 10 tỷ để mở rộng 5 cửa hàng mới.” Ngay lập tức, mô hình Công ty Cổ phần trở thành “cứu cánh”.
Trong mô hình này, công ty có thể phát hành cổ phiếu để mời chào nhà đầu tư cá nhân hoặc quỹ đầu tư. Thực tế mình chứng kiến một doanh nghiệp thời trang sau khi lên Cổ phần đã gọi được 12 tỷ chỉ trong vòng 2 tuần, nhờ mỗi cổ phiếu nhỏ vừa túi nhà đầu tư cá nhân.
Hơn thế, cổ phần được giao dịch tự do – tức khi bạn cần thoái vốn hoặc bán thêm cổ phần, đều có thể thực hiện nhanh chóng mà không phải chờ đợi ý kiến của tất cả thành viên nội bộ. Điều này giúp tăng tính thanh khoản, tạo niềm tin cho nhà đầu tư, đồng thời mở đường cho việc niêm yết trên sàn chứng khoán trong tương lai.
Chia sẻ cá nhân: Một lần mình đồng hành cùng startup công nghệ, chỉ sau 10 ngày hoàn thiện hồ sơ cổ phần hóa, họ đã ký được hợp đồng chiến lược với một quỹ đầu tư nước ngoài – bước ngoặt giúp họ tăng trưởng 300% doanh thu chỉ sau 6 tháng.
- Khó khăn:
- Chi phí quản trị cao, báo cáo tài chính công khai định kỳ.
- Cơ cấu: Đại hội cổ đông, HĐQT, Ban kiểm soát – phức tạp hơn TNHH.
- Chia sẻ cá nhân: Một fintech tôi hỗ trợ chỉ sau khi chuyển sang mô hình Cổ phần, đã gọi được 15 tỷ đồng vòng Seed, giúp họ mở rộng 3 văn phòng nhanh chóng.
3. So sánh tóm gọn
| Số thành viên | 1–50 | ≥3, không giới hạn |
| Huy động vốn | Vốn góp/vay ngân hàng | Phát hành cổ phiếu/trái phiếu |
| Chuyển nhượng vốn | Cần đồng thuận nội bộ | Tự do giao dịch |
| Quy trình quản trị | Đơn giản | Phức tạp (báo cáo, kiểm toán) |
| Minh bạch tài chính | Theo yêu cầu tối thiểu | Bắt buộc công khai định kỳ |
4. Đề xuất của tôi
- TNHH nếu bạn ưu tiên tốc độ, nhóm nhỏ thân thiết, không cần huy động lớn.
- Cổ phần nếu bạn hướng đến tăng trưởng nhanh, gọi vốn bên ngoài và sẵn sàng đáp ứng minh bạch.